Dağılım Diyagramının Minitab’da Oluşturulması
Merhaba! Bu haftaki yazım yine Minitab ile ilgili olacak. Kalite araçlarından biri olan serpilme (dağılım) diyagramını Minitab’da oluşturmak mümkün ve oldukça kolay. Bu hafta bunun nasıl olacağını anlatacağım. Öncelikle serpilme diyagramının ne olduğundan kısaca bahsedeceğim. Sonrasında da hep beraber bir örnek yapacağız.
Serpilme Diyagramı Nedir?
Serpilme diyagramı iki farklı değişken arasındaki ilişkiyi belirlemek için kullanılır. Aradaki ilişkinin varlığı sorgulandığında veya ilişkinin derecesi belirlenmek istediğinde kullanılabilir. Serpilme diyagramı iki değişken arasındaki ilişkinin görselleştirilmesini de sağlar. Serpilme diyagramı oluşturulurken öncelikle iki değişkene ait veriler toplanır. Toplanan veriler, iki değişkene ait, en az 30 adet olması beklenir. Daha sonrasında koordinat düzlemi çizilerek eksenlere değişkenler yazılır ve toplanan verilere karşılık gelen noktalar koordinat düzlemi üzerinde işaretlenir. Son olarak bütün noktalara uzaklıkları toplamı en küçük olan doğru çizilir ve yorumlanır. Verilere karşılık gelen değerler çizilen çizgiye yaklaştıkça ilişkinin güçlü olduğu anlaşılır.
Oluşan görüntüde aşağıdaki durumlar karşımıza çıkabilir:
Durum-1 İki Değişken Arasında Herhangi Bir İlişki Yok
Durum-2 İki Değişken Arasında Pozitif Yönlü Bir İlişki Var
Durum-3 İki Değişken Arasında Negatif Yönlü Bir İlişki Var
Minitab’da Serpilme Diyagramı Nasıl Oluşturulur?
Üretilen bir ürünün, ham maddesinin işlenmesi aşamasında A maddesi kullanılmaktadır. Kullanılan A maddesi ile malzeme işlendikten sonra yapılan dayanıklılık testine ait veriler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Kullanılan A maddesinin, ürün içindeki yüzde miktarı ile ürün dayanıklılığı arasında bir ilişki olup olmadığını serpilme diyagramı kullanarak bulalım.
Öncelikle verilerimizi Minitab’da “Worksheet” kısmına gireriz.
Sonrasında yukarıda bulunan “Graph” kısmından “Scatterplot” seçeriz. Sonrasında açılacak olan pencere aşağıdaki gibidir.
“Simple” olanı seçerek devam ederiz. Sonrasında açılan pencere aşağıdaki gibi olur.
Burada dikkat edilmesi gereken durum; değişkenleri eksenlere yazarken etki eden yani bağımsız değişkeni x eksenine, etkilenen yani bağımlı değişkeni y eksenine yazarız. Örneğimizde A maddesinin dayanıklılığı etkileyip etkilemediği araştırılıyordu. Bu durumda bağımsız değişkenimiz A maddesinin miktarı iken buna bağlı olarak değişiklik gösteren değişkenimiz dayanıklılıktır. Daha sonra “Ok” seçeneğine tıklayarak grafiğimizi oluştururuz.
Burada pratik bir bilgi vermek istiyorum. Bir rapor hazırlarken Minitab’da oluşturduğumuz bu grafikleri Word belgesine eklemek isteyebiliriz. Bu durumda grafiği kopyalayıp yapıştırarak ekleyebiliriz tabii ki, bunun yanı sıra Grafiğin üzerine gelip faremize sağ tık yaptığımızda açılan listede “Sent Grap to Microsoft Word” seçeneğine tıkladığımızda grafik üzerinde çalıştığınız Word belgesine gelecektir. Aynı şekilde grafiği Powerpoint’e göndermekte mümkündür.
Oluşan grafik üzerine regresyon doğrusunu eklemek için grafik üzerinde fareye sağ tık yaptıktan sonra açılan liste aşağıdaki gibidir. Buradan “Add” seçeneğine ve sonrasında “Regression Fit” seçeneğine tıklarız.
Karşımıza gelen pencere aşağıdaki gibidir.
Buradan “Linear” seçeriz. Son olarak grafiğimiz aşağıdaki gibi görünür.
Sonuç olarak değişkenlerimiz arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu söyleyebiliriz. Yani A maddesinin miktarı arttıkça dayanıklılık da artmaktadır. Ayrıca veriler regresyon çizgisine yakın olmadığı için aradaki ilişkinin güçlü olmadığını görüyoruz.
Kaynakça:
